Akoestiek
Hifi ruimte en Home Cinema
Akoestiekmeting voor audio
Meting en beoordeling van de akoestiek van een ruimte voor audio / home cinema / muziek
Ruimtesoort:
Hifi ruimte en Home Cinema
Geluidssysteem:
Stereo en surround
Om de kwaliteit van de akoestiek van de huidige ruimte te controleren en daarna te kunnen bepalen welke verbeteringen eventueel nodig zijn, voeren we de audio-akoestiekmeting uit. Dit is een uitgebreide meting, waarbij diverse factoren die voor goede audioweergave van belang zijn gemeten en beoordeeld worden.
Omdat bij audio/muziek het uiteindelijk erom gaat hoe de je het als mens beleeft, is, naast meten, ook een luistertest en beoordeling onderdeel van deze meting.
In dit artikel lees je alles over de onze audio-akoestiekmeting.
Om de kwaliteit van de akoestiek van de huidige ruimte te controleren en daarna te kunnen bepalen welke verbeteringen eventueel nodig zijn, voeren we de audio-akoestiekmeting uit. Dit is een uitgebreide meting, waarbij diverse factoren die voor goede audioweergave van belang zijn gemeten en beoordeeld worden.
Omdat bij audio/muziek het uiteindelijk erom gaat hoe de je het als mens beleeft, is, naast meten, ook een luistertest en beoordeling onderdeel van deze meting.
In dit artikel lees je alles over de onze audio-akoestiekmeting.
Voor wie is de audio-akoestiekmeting
Voor iedereen met een ruimte waar audio zo goed mogelijk moet worden weergegeven is deze akoestiekmeting voor audio van belang, zoals een hifi audio luisterruimte, een demonstratieruimte in een audiowinkel of een home cinema waar ook muziek-opnamen extra goed moeten klinken. Ook bij een ruimte waar muziek gemaakt wordt zoals een opnamestudio, is deze meting waardevol.
Waarom een audio-akoestiekmeting
Hoewel wij op basis van onze ervaring al veel kunnen beoordelen aan de hand van foto's en tekeningen, is een akoestiekmeting altijd nauwkeuriger.
Iedere ruimte is anders en heeft een eigen basis-klankkarakter, bepaald door de afmetingen, bouw- en interieurmaterialen en inrichting. Ook de vorm is van invloed. Dit geldt ook nog sterker bij ruimtes die niet symmetrisch zijn, zoals met een L-vorm, een aangrenzende open ruimte, of met een niet horizontaal plafond.
Met de resultaten van deze audio-akoestiekmeting kunnen we vaststellen hoe de huidige akoestische kwaliteit van de ruimte is. Tevens is daarmee nauwkeurig te bepalen met welke akoestische verbeteringen je nog meer uit de audio/muziek weergave in de bestaande ruimte kunt halen.
Wat wordt er gemeten en hoe
De audio-akoestiekmeting bestaat uit vier onderdelen:
RT60-meting van de akoestiek van de ruimte (de kamer) zelf
FTT meting van de interactie kamer/speaker/luisterpositie
Luistertest aan de hand van bij ons bekende audiotracks
Tips met eventuele akoestische verbeterpunten, op basis van de resultaten van punt 1,2 en 3
Niet alle onderdelen van de audio-akoestiekmeting kunnen altijd volledig worden uitgevoerd. Soms zijn bepaalde onderdelen niet van belang of niet mogelijk. Wij bepalen in overleg per situatie welke metingen worden uitgevoerd en wat de beste methode daarbij is om een voldoende compleet beeld van de akoestiek te krijgen.
De metingen op locatie worden via een iPad uitgevoerd, uitgerust met gespecialiseerde software en een gekalibreerde meetmicrofoon.
iPad met meetmicrofoon
Wij gebruiken bij voorkeur een iPad omdat daarop de nieuwste akoestiek-analysesoftware beschikbaar is en we de meetresultaten ter plekke goed kunnen laten zien en bespreken. Ook is daarmee het meten op diverse posities gemakkelijk uit te voeren.
De meetresultaten krijg je daarna ook per e-mail toegestuurd.
Hierna worden de diverse onderdelen van de audio-akoestiekmeting beschreven.
1. RT60 meting
Met de RT60 meting wordt de nagalmtijd van de ruimte bij diverse frequenties bepaald.
Waarom een RT60 meting
De belangrijkste factor voor de kwaliteit van de akoestiek is de nagalmtijd. Nagalm wordt veroorzaakt door geluidsreflecties van de wanden en vloer en plafond.
In een onbehandelde ruimte is de nagalmtijd bijna altijd te lang. Voor goede audioweergave is dit als eerste aan te pakken.
Met de meetresultaten van de RT60 meting is nauwkeurig te berekenen wat er aan eventuele akoestische aanpassingen bij welke frequenties nodig is en welke materialen/producten daadvoor het beste werken. Onze aanpak daarbij is niet om alle nagalm weg te halen en er een "dode kamer" van te maken, maar om het juiste nagalmniveau voor audio in een ruimte te creëren, met een combinatie akoestische absorbers en eventueel diffusers.
Hoe wordt de RT60 meting uitgevoerd
Bij de meting via de RT60 standaard wordt een geluidsimpuls in de ruimte gecreëerd en de tijdsduur gemeten die het geluid nodig heeft om met 60dB uit te sterven.
Wij meten dit over een breed frequentiebereik, waardoor niet alleen de nagalmtijd wordt vastgesteld, maar daarbij ook de verschillen in nagalmtijd tussen lage, midden en hoge frequenties en daarmee het klankkarakter van de ruimte.
De RT60 meting is een analyse van de ruimte zelf. Er wordt bij deze meting geen gebruik gemaakt van de eventueel aanwezige geluidsapparatuur.
De meting vindt plaats met een geluidsimpuls. Wij genereren de benodigde geluidsimpuls zelf. Dit kan via een alarmpistool of een sweep weergegeven op een luidspreker (die wij zelf meenemen). De ene methode is met onze werkwijze niet beter gebleken dan de andere; de keuze hierin bepalen wij afhankelijk van de situatie.
Voorbeeld van een RT60 nagalmmeting. Horizontaal zijn de frequentiegebieden aangegeven, verticaal de nagalmtijden. In dit voorbeeld zijn de resultaten van de RT60 meting in de ruimte met oorspronkelijke akoestiek (in oranje) te zien en de meetresultaten na de akoestische verbeteringen (in geel). Deze nagalmtijden zijn lager en gelijkmatiger.
Meer over de RT60 akoestische meting.
2. FTT meting
Met de FTT meting wordt de verdeling van de geluidsdruk bij diverse frequenties bepaald.
Waarom een FTT meting
Hoe sterk of zwak bepaalde geluid van bepaalde frequenties klinkt en daarmee of het geluid gebalanceerd en evenwichtig wordt waargenomen, is niet alleen van het klankkarakter van de ruimte afhankelijk (te bepalen via de RT60 meting), maar ook van o.a:
het merk/type van de speakers: open, gesloten, vloerstaanders of monitorspeakers
de opstelling van de speakers: afstand tot de hoeken en achterwand
de luisterpositie
de vorm van de ruimte
de verhoudingen tussen lengte, breedte en hoogte van de ruimte: bij frequenties tot ca. 200 Hz hebben staande golven in iedere ruimte veel invloed
Waar de RT60 meting de nagalmtijd en reflecties het tijdsdomein betreft (het gedrag van het geluid over tijd), geeft de FTT geluidsdrukmeting aan hoe sterk geluid van een bepaalde frequentie klinkt, op een bepaalde plek in de kamer.
Met de FTT meting wordt de klankbalans gemeten en worden eventuele pieken en dalen direct zichtbaar gemaakt. Omdat dit "live" plaatsvindt, is het effect van het eventueel schuiven met de luisterpositie ook direct zichtbaar.
Hiermee kunnen de effecten van bepaalde kamerresonanties, luisterpositie en speakerplaatsing in kaart worden gebracht. Als hiermee problemen optreden, zijn die vaak in het laagfrequente bereik (tot ca. 200 Hz).
Voorbeeld van een FTT meting. Horizontaal zijn de frequenties te zien van laag tot hoog, verticaal de daarbij gemeten geluidssterkte. De gemiddelde geluidssterkte is afhankelijk van het weergavevolume van de versterker; bij deze meting gaat het vooral om de verschillen in geluidssterkte.
Hoe wordt de FTT meting uitgevoerd
In tegenstelling tot de eerder beschreven RT60 meting, wordt de FTT meting wel via de bestaande, eigen stereoset en op de luisterpositie uitgevoerd.
Met een gekalibreerde toongenerator wordt een signaal gegenereerd, via de bestaande versterker en speakers weergegeven en gemeten. Het bronsignaal is "roze ruis", dat alle frequenties bevat. Indien nodig worden daarna via sinus signalen de individuele frequenties gemeten, om eventuele probleemgebieden hoorbaar en zichtbaar te maken.
Omdat hier de interacte van de luidsprekers met de ruimte een rol speelt, worden de testsignalen voor deze meting via de eigen luidsprekers afgespeeld en gemeten op de luisterpositie.
De sterkte waarop de testsignalen moeten worden weergeven is maximaal ca. 60dB en daarbij niet extreem hoog.
Wat is er nodig voor de FTT meting
Voor het kunnen weergeven van deze testsignalen is, naast de aanwezige versterker en speakers, een stereo lijningang op de versterker nodig. Dit kunnen (ongebalanceerde) RCA tulpstekers zijn of XLR (gebalanceerde) ingangen zijn.
3. Luistertest
Met een luistertest wordt de kwaliteit van de audio/muziek weergave zoals het nu klinkt, in de praktijk beoordeeld. (Dit staat overigens los van een oordeel over het merk/type van aanwezige de audio-apparatuur.)
Waarom een luistertest
Met de objectieve metingen van nagalm en geluidsdruk zijn niet alle aspecten die belangrijk zijn bij audio en muziek(weergave) te bepalen. Een aantal dingen moet je horen en ervaren, zoals:
details, rust en precisie in de weergave
gelaagdheid, podiumbreedte en -diepte
akoestische "frisheid"
ruimtelijkheid en zaalambiance
Deze aspecten zijn niet direct te meten, maar wel waar te nemen bij een luistertest.
Hoe wordt de luistertest uitgevoerd
Wij luisteren via jouw set en speakers naar een aantal tracks die wij goed kennen en de bovenstaande aspecten goed hoorbaar maken.
Op basis van onze ervaring geven we een oordeel en wat eventueel de gewenste verbeterpunten zijn.
In het algemeen is bij het bovenstaand beschreven punt 1 verbetering te bereiken met akoestische absorbers (zonder overmatig te dempen), en punt 2 t/m 4 worden beter door het toevoegen van akoestische diffusers.
Wat is er nodig voor de luistertest
Wij nemen de benodigde muziek mee op een USB stick, CD en als lijst t.b.v. streaming met Qobuz of Tidal. Eén van deze methodes dient gebruikt te kunnen worden om de muziek op de bestaande versterker en speakers weer te geven.
4. Tips met verbeterpunten
Tenslotte geven wij, als onderdeel van de audio-akoestiekmeting aan de hand van de meetresultaten en de luisterindruk, ter plekke tips over hoe de akoestiek eventueel te verbeteren is.
Meestal is daarbij ook een volgorde aan te geven; welke aanpassingen de grootste verbetering geven en welke daarna nog de finishing touch zijn.
Hoe lang duurt de audio-akoestiekmeting
Om alle vier onderdelen van de akoestiekmeting goed uit te voeren, is in de praktijk ca. 1,5 -2 uur benodigd op locatie. Het doel deze akoestiekmeting voor audio is om een goede beoordeling van de huidige akoestiek van de ruimte te krijgen. Afhankelijk van de situatie is daarvoor soms minder of meer tijd benodigd.
Na de audio-akoestiekmeting
Na de meting krijg je de meetresultaten per e-mail toegestuurd; deze meetresultaten geven op een een objectieve manier de huidige kwaliteit van de akoestiek van de ruimte weer.
Je bent daarna uiteraard vrij om de tips en verbeter-adviezen die we tijdens de meting besproken hebben, al dan niet geheel of gedeeltelijk uit te voeren.
Ook is een vrijblijvende afspraak in onze showroom mogelijk. Hierbij kunnen wij voorbeelden van allerlei akoestische producten laten zien en de bijbehorende praktijkvoorbeelden hoe deze in Hifi ruimtes en home cinema's zijn toegepast.
Wat is de audio-akoestiekmeting niet
Zoals de naam aan aangeeft is het een meting en statusopname. Ter plekke beoordelen wij de akoestiek voor audio / muziek en geven waar nodig vrijblijvend tips voor verbetering.
Om misverstanden te voorkomen hierbij o.a. wat de audio-akoestiekmeting niet is:
een volledig akoestisch verbeterplan en/of advies over bouwkundige veranderingen
een geluidsisolatie meting (geluidsisolatie: overdracht van- en naar andere ruimtes is een ander thema dan ruimte-akoestiek: hoe het in een ruimte klinkt)
een demonstratie van allerlei akoestische producten
een sessie om uitgebreid met speaker- en luisteropstellingen te experimenteren
Bij al deze punten kunnen wij ook adviseren, maar deze vallen buiten de hier beschreven akoestiekmeting voor audio.
Voor wie is de audio-akoestiekmeting
Voor iedereen met een ruimte waar audio zo goed mogelijk moet worden weergegeven is deze akoestiekmeting voor audio van belang, zoals een hifi audio luisterruimte, een demonstratieruimte in een audiowinkel of een home cinema waar ook muziek-opnamen extra goed moeten klinken. Ook bij een ruimte waar muziek gemaakt wordt zoals een opnamestudio, is deze meting waardevol.
Waarom een audio-akoestiekmeting
Hoewel wij op basis van onze ervaring al veel kunnen beoordelen aan de hand van foto's en tekeningen, is een akoestiekmeting altijd nauwkeuriger.
Iedere ruimte is anders en heeft een eigen basis-klankkarakter, bepaald door de afmetingen, bouw- en interieurmaterialen en inrichting. Ook de vorm is van invloed. Dit geldt ook nog sterker bij ruimtes die niet symmetrisch zijn, zoals met een L-vorm, een aangrenzende open ruimte, of met een niet horizontaal plafond.
Met de resultaten van deze audio-akoestiekmeting kunnen we vaststellen hoe de huidige akoestische kwaliteit van de ruimte is. Tevens is daarmee nauwkeurig te bepalen met welke akoestische verbeteringen je nog meer uit de audio/muziek weergave in de bestaande ruimte kunt halen.
Wat wordt er gemeten en hoe
De audio-akoestiekmeting bestaat uit vier onderdelen:
RT60-meting van de akoestiek van de ruimte (de kamer) zelf
FTT meting van de interactie kamer/speaker/luisterpositie
Luistertest aan de hand van bij ons bekende audiotracks
Tips met eventuele akoestische verbeterpunten, op basis van de resultaten van punt 1,2 en 3
Niet alle onderdelen van de audio-akoestiekmeting kunnen altijd volledig worden uitgevoerd. Soms zijn bepaalde onderdelen niet van belang of niet mogelijk. Wij bepalen in overleg per situatie welke metingen worden uitgevoerd en wat de beste methode daarbij is om een voldoende compleet beeld van de akoestiek te krijgen.
De metingen op locatie worden via een iPad uitgevoerd, uitgerust met gespecialiseerde software en een gekalibreerde meetmicrofoon.
iPad met meetmicrofoon
Wij gebruiken bij voorkeur een iPad omdat daarop de nieuwste akoestiek-analysesoftware beschikbaar is en we de meetresultaten ter plekke goed kunnen laten zien en bespreken. Ook is daarmee het meten op diverse posities gemakkelijk uit te voeren.
De meetresultaten krijg je daarna ook per e-mail toegestuurd.
Hierna worden de diverse onderdelen van de audio-akoestiekmeting beschreven.
1. RT60 meting
Met de RT60 meting wordt de nagalmtijd van de ruimte bij diverse frequenties bepaald.
Waarom een RT60 meting
De belangrijkste factor voor de kwaliteit van de akoestiek is de nagalmtijd. Nagalm wordt veroorzaakt door geluidsreflecties van de wanden en vloer en plafond.
In een onbehandelde ruimte is de nagalmtijd bijna altijd te lang. Voor goede audioweergave is dit als eerste aan te pakken.
Met de meetresultaten van de RT60 meting is nauwkeurig te berekenen wat er aan eventuele akoestische aanpassingen bij welke frequenties nodig is en welke materialen/producten daadvoor het beste werken. Onze aanpak daarbij is niet om alle nagalm weg te halen en er een "dode kamer" van te maken, maar om het juiste nagalmniveau voor audio in een ruimte te creëren, met een combinatie akoestische absorbers en eventueel diffusers.
Hoe wordt de RT60 meting uitgevoerd
Bij de meting via de RT60 standaard wordt een geluidsimpuls in de ruimte gecreëerd en de tijdsduur gemeten die het geluid nodig heeft om met 60dB uit te sterven.
Wij meten dit over een breed frequentiebereik, waardoor niet alleen de nagalmtijd wordt vastgesteld, maar daarbij ook de verschillen in nagalmtijd tussen lage, midden en hoge frequenties en daarmee het klankkarakter van de ruimte.
De RT60 meting is een analyse van de ruimte zelf. Er wordt bij deze meting geen gebruik gemaakt van de eventueel aanwezige geluidsapparatuur.
De meting vindt plaats met een geluidsimpuls. Wij genereren de benodigde geluidsimpuls zelf. Dit kan via een alarmpistool of een sweep weergegeven op een luidspreker (die wij zelf meenemen). De ene methode is met onze werkwijze niet beter gebleken dan de andere; de keuze hierin bepalen wij afhankelijk van de situatie.
Voorbeeld van een RT60 nagalmmeting. Horizontaal zijn de frequentiegebieden aangegeven, verticaal de nagalmtijden. In dit voorbeeld zijn de resultaten van de RT60 meting in de ruimte met oorspronkelijke akoestiek (in oranje) te zien en de meetresultaten na de akoestische verbeteringen (in geel). Deze nagalmtijden zijn lager en gelijkmatiger.
Meer over de RT60 akoestische meting.
2. FTT meting
Met de FTT meting wordt de verdeling van de geluidsdruk bij diverse frequenties bepaald.
Waarom een FTT meting
Hoe sterk of zwak bepaalde geluid van bepaalde frequenties klinkt en daarmee of het geluid gebalanceerd en evenwichtig wordt waargenomen, is niet alleen van het klankkarakter van de ruimte afhankelijk (te bepalen via de RT60 meting), maar ook van o.a:
het merk/type van de speakers: open, gesloten, vloerstaanders of monitorspeakers
de opstelling van de speakers: afstand tot de hoeken en achterwand
de luisterpositie
de vorm van de ruimte
de verhoudingen tussen lengte, breedte en hoogte van de ruimte: bij frequenties tot ca. 200 Hz hebben staande golven in iedere ruimte veel invloed
Waar de RT60 meting de nagalmtijd en reflecties het tijdsdomein betreft (het gedrag van het geluid over tijd), geeft de FTT geluidsdrukmeting aan hoe sterk geluid van een bepaalde frequentie klinkt, op een bepaalde plek in de kamer.
Met de FTT meting wordt de klankbalans gemeten en worden eventuele pieken en dalen direct zichtbaar gemaakt. Omdat dit "live" plaatsvindt, is het effect van het eventueel schuiven met de luisterpositie ook direct zichtbaar.
Hiermee kunnen de effecten van bepaalde kamerresonanties, luisterpositie en speakerplaatsing in kaart worden gebracht. Als hiermee problemen optreden, zijn die vaak in het laagfrequente bereik (tot ca. 200 Hz).
Voorbeeld van een FTT meting. Horizontaal zijn de frequenties te zien van laag tot hoog, verticaal de daarbij gemeten geluidssterkte. De gemiddelde geluidssterkte is afhankelijk van het weergavevolume van de versterker; bij deze meting gaat het vooral om de verschillen in geluidssterkte.
Hoe wordt de FTT meting uitgevoerd
In tegenstelling tot de eerder beschreven RT60 meting, wordt de FTT meting wel via de bestaande, eigen stereoset en op de luisterpositie uitgevoerd.
Met een gekalibreerde toongenerator wordt een signaal gegenereerd, via de bestaande versterker en speakers weergegeven en gemeten. Het bronsignaal is "roze ruis", dat alle frequenties bevat. Indien nodig worden daarna via sinus signalen de individuele frequenties gemeten, om eventuele probleemgebieden hoorbaar en zichtbaar te maken.
Omdat hier de interacte van de luidsprekers met de ruimte een rol speelt, worden de testsignalen voor deze meting via de eigen luidsprekers afgespeeld en gemeten op de luisterpositie.
De sterkte waarop de testsignalen moeten worden weergeven is maximaal ca. 60dB en daarbij niet extreem hoog.
Wat is er nodig voor de FTT meting
Voor het kunnen weergeven van deze testsignalen is, naast de aanwezige versterker en speakers, een stereo lijningang op de versterker nodig. Dit kunnen (ongebalanceerde) RCA tulpstekers zijn of XLR (gebalanceerde) ingangen zijn.
3. Luistertest
Met een luistertest wordt de kwaliteit van de audio/muziek weergave zoals het nu klinkt, in de praktijk beoordeeld. (Dit staat overigens los van een oordeel over het merk/type van aanwezige de audio-apparatuur.)
Waarom een luistertest
Met de objectieve metingen van nagalm en geluidsdruk zijn niet alle aspecten die belangrijk zijn bij audio en muziek(weergave) te bepalen. Een aantal dingen moet je horen en ervaren, zoals:
details, rust en precisie in de weergave
gelaagdheid, podiumbreedte en -diepte
akoestische "frisheid"
ruimtelijkheid en zaalambiance
Deze aspecten zijn niet direct te meten, maar wel waar te nemen bij een luistertest.
Hoe wordt de luistertest uitgevoerd
Wij luisteren via jouw set en speakers naar een aantal tracks die wij goed kennen en de bovenstaande aspecten goed hoorbaar maken.
Op basis van onze ervaring geven we een oordeel en wat eventueel de gewenste verbeterpunten zijn.
In het algemeen is bij het bovenstaand beschreven punt 1 verbetering te bereiken met akoestische absorbers (zonder overmatig te dempen), en punt 2 t/m 4 worden beter door het toevoegen van akoestische diffusers.
Wat is er nodig voor de luistertest
Wij nemen de benodigde muziek mee op een USB stick, CD en als lijst t.b.v. streaming met Qobuz of Tidal. Eén van deze methodes dient gebruikt te kunnen worden om de muziek op de bestaande versterker en speakers weer te geven.
4. Tips met verbeterpunten
Tenslotte geven wij, als onderdeel van de audio-akoestiekmeting aan de hand van de meetresultaten en de luisterindruk, ter plekke tips over hoe de akoestiek eventueel te verbeteren is.
Meestal is daarbij ook een volgorde aan te geven; welke aanpassingen de grootste verbetering geven en welke daarna nog de finishing touch zijn.
Hoe lang duurt de audio-akoestiekmeting
Om alle vier onderdelen van de akoestiekmeting goed uit te voeren, is in de praktijk ca. 1,5 -2 uur benodigd op locatie. Het doel deze akoestiekmeting voor audio is om een goede beoordeling van de huidige akoestiek van de ruimte te krijgen. Afhankelijk van de situatie is daarvoor soms minder of meer tijd benodigd.
Na de audio-akoestiekmeting
Na de meting krijg je de meetresultaten per e-mail toegestuurd; deze meetresultaten geven op een een objectieve manier de huidige kwaliteit van de akoestiek van de ruimte weer.
Je bent daarna uiteraard vrij om de tips en verbeter-adviezen die we tijdens de meting besproken hebben, al dan niet geheel of gedeeltelijk uit te voeren.
Ook is een vrijblijvende afspraak in onze showroom mogelijk. Hierbij kunnen wij voorbeelden van allerlei akoestische producten laten zien en de bijbehorende praktijkvoorbeelden hoe deze in Hifi ruimtes en home cinema's zijn toegepast.
Wat is de audio-akoestiekmeting niet
Zoals de naam aan aangeeft is het een meting en statusopname. Ter plekke beoordelen wij de akoestiek voor audio / muziek en geven waar nodig vrijblijvend tips voor verbetering.
Om misverstanden te voorkomen hierbij o.a. wat de audio-akoestiekmeting niet is:
een volledig akoestisch verbeterplan en/of advies over bouwkundige veranderingen
een geluidsisolatie meting (geluidsisolatie: overdracht van- en naar andere ruimtes is een ander thema dan ruimte-akoestiek: hoe het in een ruimte klinkt)
een demonstratie van allerlei akoestische producten
een sessie om uitgebreid met speaker- en luisteropstellingen te experimenteren
Bij al deze punten kunnen wij ook adviseren, maar deze vallen buiten de hier beschreven akoestiekmeting voor audio.
Voor wie is de audio-akoestiekmeting
Voor iedereen met een ruimte waar audio zo goed mogelijk moet worden weergegeven is deze akoestiekmeting voor audio van belang, zoals een hifi audio luisterruimte, een demonstratieruimte in een audiowinkel of een home cinema waar ook muziek-opnamen extra goed moeten klinken. Ook bij een ruimte waar muziek gemaakt wordt zoals een opnamestudio, is deze meting waardevol.
Waarom een audio-akoestiekmeting
Hoewel wij op basis van onze ervaring al veel kunnen beoordelen aan de hand van foto's en tekeningen, is een akoestiekmeting altijd nauwkeuriger.
Iedere ruimte is anders en heeft een eigen basis-klankkarakter, bepaald door de afmetingen, bouw- en interieurmaterialen en inrichting. Ook de vorm is van invloed. Dit geldt ook nog sterker bij ruimtes die niet symmetrisch zijn, zoals met een L-vorm, een aangrenzende open ruimte, of met een niet horizontaal plafond.
Met de resultaten van deze audio-akoestiekmeting kunnen we vaststellen hoe de huidige akoestische kwaliteit van de ruimte is. Tevens is daarmee nauwkeurig te bepalen met welke akoestische verbeteringen je nog meer uit de audio/muziek weergave in de bestaande ruimte kunt halen.
Wat wordt er gemeten en hoe
De audio-akoestiekmeting bestaat uit vier onderdelen:
RT60-meting van de akoestiek van de ruimte (de kamer) zelf
FTT meting van de interactie kamer/speaker/luisterpositie
Luistertest aan de hand van bij ons bekende audiotracks
Tips met eventuele akoestische verbeterpunten, op basis van de resultaten van punt 1,2 en 3
Niet alle onderdelen van de audio-akoestiekmeting kunnen altijd volledig worden uitgevoerd. Soms zijn bepaalde onderdelen niet van belang of niet mogelijk. Wij bepalen in overleg per situatie welke metingen worden uitgevoerd en wat de beste methode daarbij is om een voldoende compleet beeld van de akoestiek te krijgen.
De metingen op locatie worden via een iPad uitgevoerd, uitgerust met gespecialiseerde software en een gekalibreerde meetmicrofoon.
iPad met meetmicrofoon
Wij gebruiken bij voorkeur een iPad omdat daarop de nieuwste akoestiek-analysesoftware beschikbaar is en we de meetresultaten ter plekke goed kunnen laten zien en bespreken. Ook is daarmee het meten op diverse posities gemakkelijk uit te voeren.
De meetresultaten krijg je daarna ook per e-mail toegestuurd.
Hierna worden de diverse onderdelen van de audio-akoestiekmeting beschreven.
1. RT60 meting
Met de RT60 meting wordt de nagalmtijd van de ruimte bij diverse frequenties bepaald.
Waarom een RT60 meting
De belangrijkste factor voor de kwaliteit van de akoestiek is de nagalmtijd. Nagalm wordt veroorzaakt door geluidsreflecties van de wanden en vloer en plafond.
In een onbehandelde ruimte is de nagalmtijd bijna altijd te lang. Voor goede audioweergave is dit als eerste aan te pakken.
Met de meetresultaten van de RT60 meting is nauwkeurig te berekenen wat er aan eventuele akoestische aanpassingen bij welke frequenties nodig is en welke materialen/producten daadvoor het beste werken. Onze aanpak daarbij is niet om alle nagalm weg te halen en er een "dode kamer" van te maken, maar om het juiste nagalmniveau voor audio in een ruimte te creëren, met een combinatie akoestische absorbers en eventueel diffusers.
Hoe wordt de RT60 meting uitgevoerd
Bij de meting via de RT60 standaard wordt een geluidsimpuls in de ruimte gecreëerd en de tijdsduur gemeten die het geluid nodig heeft om met 60dB uit te sterven.
Wij meten dit over een breed frequentiebereik, waardoor niet alleen de nagalmtijd wordt vastgesteld, maar daarbij ook de verschillen in nagalmtijd tussen lage, midden en hoge frequenties en daarmee het klankkarakter van de ruimte.
De RT60 meting is een analyse van de ruimte zelf. Er wordt bij deze meting geen gebruik gemaakt van de eventueel aanwezige geluidsapparatuur.
De meting vindt plaats met een geluidsimpuls. Wij genereren de benodigde geluidsimpuls zelf. Dit kan via een alarmpistool of een sweep weergegeven op een luidspreker (die wij zelf meenemen). De ene methode is met onze werkwijze niet beter gebleken dan de andere; de keuze hierin bepalen wij afhankelijk van de situatie.
Voorbeeld van een RT60 nagalmmeting. Horizontaal zijn de frequentiegebieden aangegeven, verticaal de nagalmtijden. In dit voorbeeld zijn de resultaten van de RT60 meting in de ruimte met oorspronkelijke akoestiek (in oranje) te zien en de meetresultaten na de akoestische verbeteringen (in geel). Deze nagalmtijden zijn lager en gelijkmatiger.
Meer over de RT60 akoestische meting.
2. FTT meting
Met de FTT meting wordt de verdeling van de geluidsdruk bij diverse frequenties bepaald.
Waarom een FTT meting
Hoe sterk of zwak bepaalde geluid van bepaalde frequenties klinkt en daarmee of het geluid gebalanceerd en evenwichtig wordt waargenomen, is niet alleen van het klankkarakter van de ruimte afhankelijk (te bepalen via de RT60 meting), maar ook van o.a:
het merk/type van de speakers: open, gesloten, vloerstaanders of monitorspeakers
de opstelling van de speakers: afstand tot de hoeken en achterwand
de luisterpositie
de vorm van de ruimte
de verhoudingen tussen lengte, breedte en hoogte van de ruimte: bij frequenties tot ca. 200 Hz hebben staande golven in iedere ruimte veel invloed
Waar de RT60 meting de nagalmtijd en reflecties het tijdsdomein betreft (het gedrag van het geluid over tijd), geeft de FTT geluidsdrukmeting aan hoe sterk geluid van een bepaalde frequentie klinkt, op een bepaalde plek in de kamer.
Met de FTT meting wordt de klankbalans gemeten en worden eventuele pieken en dalen direct zichtbaar gemaakt. Omdat dit "live" plaatsvindt, is het effect van het eventueel schuiven met de luisterpositie ook direct zichtbaar.
Hiermee kunnen de effecten van bepaalde kamerresonanties, luisterpositie en speakerplaatsing in kaart worden gebracht. Als hiermee problemen optreden, zijn die vaak in het laagfrequente bereik (tot ca. 200 Hz).
Voorbeeld van een FTT meting. Horizontaal zijn de frequenties te zien van laag tot hoog, verticaal de daarbij gemeten geluidssterkte. De gemiddelde geluidssterkte is afhankelijk van het weergavevolume van de versterker; bij deze meting gaat het vooral om de verschillen in geluidssterkte.
Hoe wordt de FTT meting uitgevoerd
In tegenstelling tot de eerder beschreven RT60 meting, wordt de FTT meting wel via de bestaande, eigen stereoset en op de luisterpositie uitgevoerd.
Met een gekalibreerde toongenerator wordt een signaal gegenereerd, via de bestaande versterker en speakers weergegeven en gemeten. Het bronsignaal is "roze ruis", dat alle frequenties bevat. Indien nodig worden daarna via sinus signalen de individuele frequenties gemeten, om eventuele probleemgebieden hoorbaar en zichtbaar te maken.
Omdat hier de interacte van de luidsprekers met de ruimte een rol speelt, worden de testsignalen voor deze meting via de eigen luidsprekers afgespeeld en gemeten op de luisterpositie.
De sterkte waarop de testsignalen moeten worden weergeven is maximaal ca. 60dB en daarbij niet extreem hoog.
Wat is er nodig voor de FTT meting
Voor het kunnen weergeven van deze testsignalen is, naast de aanwezige versterker en speakers, een stereo lijningang op de versterker nodig. Dit kunnen (ongebalanceerde) RCA tulpstekers zijn of XLR (gebalanceerde) ingangen zijn.
3. Luistertest
Met een luistertest wordt de kwaliteit van de audio/muziek weergave zoals het nu klinkt, in de praktijk beoordeeld. (Dit staat overigens los van een oordeel over het merk/type van aanwezige de audio-apparatuur.)
Waarom een luistertest
Met de objectieve metingen van nagalm en geluidsdruk zijn niet alle aspecten die belangrijk zijn bij audio en muziek(weergave) te bepalen. Een aantal dingen moet je horen en ervaren, zoals:
details, rust en precisie in de weergave
gelaagdheid, podiumbreedte en -diepte
akoestische "frisheid"
ruimtelijkheid en zaalambiance
Deze aspecten zijn niet direct te meten, maar wel waar te nemen bij een luistertest.
Hoe wordt de luistertest uitgevoerd
Wij luisteren via jouw set en speakers naar een aantal tracks die wij goed kennen en de bovenstaande aspecten goed hoorbaar maken.
Op basis van onze ervaring geven we een oordeel en wat eventueel de gewenste verbeterpunten zijn.
In het algemeen is bij het bovenstaand beschreven punt 1 verbetering te bereiken met akoestische absorbers (zonder overmatig te dempen), en punt 2 t/m 4 worden beter door het toevoegen van akoestische diffusers.
Wat is er nodig voor de luistertest
Wij nemen de benodigde muziek mee op een USB stick, CD en als lijst t.b.v. streaming met Qobuz of Tidal. Eén van deze methodes dient gebruikt te kunnen worden om de muziek op de bestaande versterker en speakers weer te geven.
4. Tips met verbeterpunten
Tenslotte geven wij, als onderdeel van de audio-akoestiekmeting aan de hand van de meetresultaten en de luisterindruk, ter plekke tips over hoe de akoestiek eventueel te verbeteren is.
Meestal is daarbij ook een volgorde aan te geven; welke aanpassingen de grootste verbetering geven en welke daarna nog de finishing touch zijn.
Hoe lang duurt de audio-akoestiekmeting
Om alle vier onderdelen van de akoestiekmeting goed uit te voeren, is in de praktijk ca. 1,5 -2 uur benodigd op locatie. Het doel deze akoestiekmeting voor audio is om een goede beoordeling van de huidige akoestiek van de ruimte te krijgen. Afhankelijk van de situatie is daarvoor soms minder of meer tijd benodigd.
Na de audio-akoestiekmeting
Na de meting krijg je de meetresultaten per e-mail toegestuurd; deze meetresultaten geven op een een objectieve manier de huidige kwaliteit van de akoestiek van de ruimte weer.
Je bent daarna uiteraard vrij om de tips en verbeter-adviezen die we tijdens de meting besproken hebben, al dan niet geheel of gedeeltelijk uit te voeren.
Ook is een vrijblijvende afspraak in onze showroom mogelijk. Hierbij kunnen wij voorbeelden van allerlei akoestische producten laten zien en de bijbehorende praktijkvoorbeelden hoe deze in Hifi ruimtes en home cinema's zijn toegepast.
Wat is de audio-akoestiekmeting niet
Zoals de naam aan aangeeft is het een meting en statusopname. Ter plekke beoordelen wij de akoestiek voor audio / muziek en geven waar nodig vrijblijvend tips voor verbetering.
Om misverstanden te voorkomen hierbij o.a. wat de audio-akoestiekmeting niet is:
een volledig akoestisch verbeterplan en/of advies over bouwkundige veranderingen
een geluidsisolatie meting (geluidsisolatie: overdracht van- en naar andere ruimtes is een ander thema dan ruimte-akoestiek: hoe het in een ruimte klinkt)
een demonstratie van allerlei akoestische producten
een sessie om uitgebreid met speaker- en luisteropstellingen te experimenteren
Bij al deze punten kunnen wij ook adviseren, maar deze vallen buiten de hier beschreven akoestiekmeting voor audio.
Misschien vind je dit ook interessant
Andere artikelen uit dezelfde categorie
Akoestiek
van
Hifi ruimte en Home Cinema
Klik op de afbeeldingen hieronder voor details.
